เดินทางย่ำรอยเวลา  เห็นเพียงอิฐปูนเก่าซากวัดวังแล้วใจหายสะท้อนสะท้านอยู่ในอก  ทุกครั้งที่กลับมายังกรุงเก่า ให้นึกเสียดายอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน เปรียบความงามของกรุงรัตนโกสินทร์แล้ว ให้อาลัยกรุงศรีอยุธยา  วัดวังกรุงรัตนโกสินทร์ยังงามถึงเพียงนี้  แล้ววัดวังแต่ครั้งกรุงเก่า จะไม่งามกว่านี้อีกร้อยเท่าหรอกหรือ  แต่นี่เหลือเพียงเศษอิฐเศษปูนและซากทรุดโทรมให้อนาถใจ   

   วัดใหญ่ชัยมงคล  คนครั้งเก่าก่อนโน้นเรียกว่าวัดป่าแก้ว  สร้างแต่ครั้งปฐมบรมกษัตริย์  ศรีอยุธยา   นับปีพุทธศักราชได้ราวปี ๑๙๐๐   จะเรียกอีกชื่อว่า  วัดเจ้าพระยาไทย  เพราะเหตุครั้งสมเด็จบรมปฐมกษัตริย์กรุงศรีอยุธยา  ได้พระราชทานเพลิงพระศพเจ้าแก้วเจ้าไทย ที่วัดแห่งนี้  และมูลเหตุที่เรียกว่า  วัดใหญ่ชัยมงคล  ก็ด้วยเมื่อครั้ง  สงครามยุทธหัตถี   สมเด็จพระนเรศวรเจ้าทรงสร้างพระเจดีย์องค์ประธานเพื่อเป็นอนุสรณ์แห่งชัยชนะ ของสยามในครั้งนั้น   

            พระนอนองค์ในภาพนี้  อยู่ในวิหารเก่า  ที่ยังคงเหลืออยู่    

           อิฐปูนบนแผ่นดินนี้    เป็นรากเป็นฐานของบ้านเมือง   ชนชาวฝรั่ง เมืองใหม่ทั้งหลาย   และ หลายชาติหลายเผ่าจะหาชาติใดรากลึกอย่างชาวไทยสยามนี้ไม่มี   คนไทยคนสยามมีรากวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์  เป็นของตนไม่ได้รับวัฒนธรรมมาจากชาติใด  บรรพบุรุษสร้างสรรค์ กันมาไม่น้อยกว่าสามพันปี   แต่เมื่อยุคสมัยเปลี่ยน  คนก็เปลี่ยน   เมื่อไม่ภูมิใจในรากในเหง้า  ก็เสมือนคนไร้ราก    ประโยชน์อะไรที่จะเรียกว่าตนเองว่าไทย